یکی از اجزای اساسی هر سیستم سرمایشی، مبرد آن است. عملکرد کولر گازی به گاز مورد استفاده در آن وابسته است که در انواع مختلفی، موجود بوده و معمولاً پس از مدتی، نیاز به شارژ مجدد دارد. در اسپلیتهای گازی نیز از مبردهای گوناگونی استفاده میشود. در این مقاله قصد داریم شما را با انواع مبرد کولر گازی آشنا کنیم؛ همچنین درباره مزایا و معایب هر کدام و معیارهای انتخاب مبرد مناسب اطلاعات مفیدی را به شما ارائه دهیم.
مبرد کولر گازی چیست و چرا اهمیت دارد؟
مبرد مایعی است که در سیستمهای تهویه و یخچالها، برای جذب گرما از محیط استفاده میشود. در کولر گازی، مبرد با تغییر فاز بین مایع و گاز، گرما را از محیط جذب و خنکی مطبوعی را به وجود میآورد. این فرایند به صورت یک چرخه انجام میشود:
- مبرد مایع در لولههای اواپراتور به جریان میافتد.
- گرمای محیط توسط آن جذب میشود و مایع را به گاز تبدیل میکند.
- گاز داغ توسط کمپرسور، فشرده و به کندانسور انتقال مییابد.
- در این بخش، گرمای گاز به محیط اطراف منتقل و مبرد مجدداً به مایع تبدیل میشود.
- مایع خنک شده به اواپراتور باز میگردد و چرخه خنکسازی ادامه پیدا میکند.
مبرد ایدهآل باید از ویژگیهای ترمودینامیکی مناسب، پایداری شیمیایی بالا، عدم خورندگی و ایمنی شامل غیرسمی و غیر قابل اشتعال بودن برخوردار باشد. در اواسط قرن بیستم، کلروفلوئروکربنها یا CFCs به دلیل کارایی بالا و قیمت مناسب، به طور گسترده به عنوان مبرد در وسیلههای مختلف مورد استفاده قرار میگرفتند.
انواع مختلف مبردهای کولر گازی
انتخاب گاز مناسب برای کولر گازی، امری ضروری و تأثیرگذار بر کارایی، راندمان و طول عمر دستگاه به شمار میرود. مبردها بر اساس ترکیبات و ساختار شیمیایی به چهار دسته CFC (کلروفلوئوروکربن)، HCFC (هیدروکلروفلوئوروکربن)، HFC (هیدروفلوئوروکربن) و طبیعی تقسیم میشوند. در ادامه، به بررسی متداولترین گازهای کولر گازی، میپردازیم.
مبردهای CFC (کلروفلوئوروکربن)
در اواخر قرن بیستم، کلروفلوروکربنها (CFCها) به عنوان مبردی ایدهآل در سیستمهای تهویه و یخچالها، به طور گسترده مورد استفاده قرار میگرفتند. این انتخاب به دلیل مزایای متعددی از جمله کارایی بالا، پایداری شیمیایی، عدم خورندگی و ایمنی آنها بود. با این حال CFCها به عنوان گازهای گلخانهای شناخته شدند و باعث افزایش گرمایش جهانی و تغییرات آب و هوایی میشدند. جایگزینهای CFC شامل HCFC ها، HFCها و مبردهای طبیعی هستند که تأثیرات زیستمحیطی کمتری نسبت به آن دارند.
مبردهای R-22 یا HCFC (هیدروکلروفلوئوروکربن)
HCFCها در مقایسه با CFC ها، حاوی کلر کمتری بودند و به همین دلیل، اثرات تخریبی کمتری بر لایه اوزون داشتند. با این حال، این مبردها همچنان بدون آسیب به لایه اوزون نبودند و پتانسیل گرمایش جهانی آنها نیز به طور قابل توجهی بالا بود. به همین دلیل، استفاده از HCFCها نیز، با نگرانیهای زیستمحیطی همراه بود و به تدریج محدود شد.
مبردهای R134A یا HFC (هیدروفلوئوروکربن)
برخلاف CFCها و HCFC ها، HFCها هیچگونه تأثیر مخربی بر لایه اوزون ندارند. این مبردها به دلیل پایداری شیمیایی بالا، راندمان و کارایی قابل قبول، و قیمت مناسب، به طور گسترده در سیستمهای تهویه مطبوع و یخچالهای جدید مورد استفاده قرار میگیرند.
با وجود مزایایی که ذکر شد، HFCها نیز بدون ایراد نیستند. پتانسیل گرمایش جهانی آنها، گرچه به مراتب کمتر از HCFCها است، همچنان نگرانیهایی را در مورد اثرات آنها بر گرمایش کره زمین به وجود آورده است.
مبرد R-410A
R-410A به عنوان یکی از پرمصرفترین مبردها در سیستمهای تهویه شناخته میشود. این مبرد از ترکیب هیدروفلوئوروکربن، دیفلورومتان و پنتافلوئورواتان، تشکیل شده است. برخلاف برخی مبردهای قدیمیتر مانند R-22، حاوی کلر نیست و به لایه اوزون آسیب نمیرساند.
در مقایسه با مبردهایی مانند R-407C و R-22، بازده انرژی بهتری ارائه میدهد و به همین دلیل، از نظر مصرف برق مقرونبهصرفهتر است. این گاز به طور گسترده در سیستمهای تهویه مطبوع مسکونی و تجاری، یخچالها، فریزرها، سردخانههای تجاری و واحدهای خنککننده صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد. R-410A در مقایسه با برخی مبردهای دیگر، قیمت بالاتری دارد.
مبردهای طبیعی
این دسته از مبردها که شامل آمونیاک، پروپان و دیاکسید کربن هستند، مزایای قابل توجهی را به همراه دارند. از جمله:
- مبردهای طبیعی در تخریب لایه اوزون نقشی ندارند.
- در مقایسه با مبردهای سنتی، گرمایش کره زمین را به میزان قابل توجهی کمتر میکنند.
- از پایداری شیمیایی بالایی برخوردارند و در صورت نشتی، خطرات کمتری را برای سلامتی انسان و محیط زیست به وجود میآورند.
- این مبردها در سیستمهای تهویه و یخچالها به طور مؤثر عمل میکنند و از نظر راندمان و کارایی در سطح مطلوبی قرار دارند.
به دلیل مزایای ذکر شده، مبردهای طبیعی در کاربردهای صنعتی و تجاری به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرند.
انتخاب مبرد مناسب برای کولر گازی
انتخاب مبرد مناسب برای کولر گازی، نقشی اساسی در عملکرد، راندمان، کارایی و اثرات زیستمحیطی این دستگاه ایفا میکند. در سایت رسمی یونیوا ایران میتوانید انواع کولر گازی را پیدا کرده و در قسمت مشخصات از نوع مبرد به کار رفته در آن اطلاع پیدا کنید. یونیوا بیش از ۱۵ سال سابقه فعالیت در این حوزه را دارد و یکی از بزرگترین تولید کنندههای جهان است. چنانچه سؤالی در این خصوص دارید یا نیاز دارید اطلاعات بیشتری کسب کنید، میتوانید با کارشناسان ما در این مجموعه تماس بگیرید یا در قسمت کامنتها نظر خود را وارد کنید.